26. 01. 2001 AKRA CUMA SOHBETİ
Prof. Dr. M. Es'ad COŞAN
Hazırlayan: ERKAYALAR
-----------------------
İSLÂM'IN HER ŞEYİ GÜZEL!
Esselâmü aleyküm ve rahmetullàhi ve berekâtühû!..
Aziz ve sevgili izleyiciler ve dinleyiciler! Cumanız mübarek olsun... Cenâb-ı Hak bütün mübarekliklere, hayırlara, rahmetlere, bereketlere dünyada ahirette sizleri nâil eylesin... Rahmetine mazhar eylesin, iki cihanda aziz ve bahtiyar eylesin, sevindirsin, mükafatlara erdirsin...
a. Amellere Sûret Verilmesi
Peygamber SAS Efendimiz'den bir hadîs-i şerifle başlıyorum:
RE. 106/12 (İnnel-mü'mine izâ harace min kabrihî suvvira lehû amelühû fi sûretün haseneten ve şâretin haseneh, feyekùlü lehû: Mâ ente, fevallàhi innî leerâke imrees-sıdk? Fe yekùl: Ene amelük. Feyekûnü lehû nûran ev kàiden ilel-cenneh. Ve innel-kâfire izâ harace min kabrihî suvvira lehû amelühû suretün seyyietün ve şâretin seyyieh, feyekul: Mâ ente, fevallàhi innî leerâke imrees-sûi? Feyekùl: Ene amelük. Feyentaliku bihî hattâ yudhilehün-nâr.) Sadaka rasûlüllàh, fi mâ kàl, ev kemâ kàl.
Sevgili izleyiciler ve dinleyiciler, mü'min kardeşlerim! Bu birinci hadîs-i şerif, mü'minin ve münâfığın ba'sü bağdel-mevt'te, yâni öldükten sonra kabrinden kalktığı zamanki durumunu anlatan bir hadîs-i şerif. Buyuruyor ki Peygamber Efendimiz:
(İnnel-mü'mine) "Mü'min hiç şüphe yok ki, muhakkak ki, mü'min olan, imanlı olan, müslüman olan kul, (izâ harece min kabrihi) kabrinden kalktığı zaman..." Tabii ne zaman kalkacak?.. İsrâfil AS Sûr'a üfürecek. Birinci defa sûr'a üfürünce kıyâmet kopacak; yıldızlar sapır sapır dökülecek, ay güneş birbirine karışacak, denizler yarılacak, dağlar hallaç pamuğu gibi atılacak... Korkunç kıyâmet halleri.
Sûr'a ikinci defa üfürülünce de, insanlar kabirden kalkacak.
(Sümme nüfihâ fîhi uhrâ feizâ hüm kıyâmün yenzurûn.) [Sonra Sûr'a bir daha üflenince, hemen ayağa kalkıp bakışıp dururlar.] (Zümer: 68)
İşte bu ikinci defa Sûr'a üfürüldükten sonra, insanlar ahiret aleminde kabirden kalktıkları zaman, (Suvvire lehû ameluhû fî sûretin hasenetin) "Mü'min kulun dünyada işlediği amelleri, iyilikler, güzel bir şekil ile, güzel bir görünüm ile, güzel bir sûrette, güzel bir insan sûretinde karşısına çıkartılır." Halbuki amelleri, bütün ömrü boyunca yaptığı ibadetler, namazlar, oruçlar, zikirler, tesbihler, hayırlar, hasenat, hayrat, sadaka-yı cariyeler vs. Ama Cenâb-ı Hak bütün bu manevî sonuca, amellerinin hepsine, topuna böyle bir güzel insan sûreti verir.
(Ve şâretin hasenetin) "Güzel bir kıyafet içinde, güzel bir elbise giymiş, tertemiz, alımlı, gösterişli, sevimli, güzel bir sûrette insan şeklinde karşısına çıkartır amelini, Allah-u Teàlâ Hazretleri.
(Feyekùl) Bu kul der ki: (Mâ ente) "Sen neyin nesisin, nesin sen? (Fevallàhi) Allah'a yemin olsun ki, (innî leerâke imrees-sıdkı) ben seni sıdk u sadâkat sahibi, şöyle iyi, güzel bir insan olarak görüyorum. Bende öyle bir intiba uyandırıyorsun, ben seni öyle görüyorum. Sen hoş, iyi bir insan gibi, doğru dürüst bir insan gibi görünüyorsun." der.
(Feyekùl)" O da der ki: (Ene amelüke) "Ben senin dünyadaki işlediğin amelinim, amellerinim!" Yâni amel iş, dünyadaki bütün işlerinin sonucu . İnsan bir ömür boyu yaşıyor. Seyyiâtıyla, hasenâtıyla ameli. Dünyadaki ameli, toplam ameli, böyle güzel bir sûrette karşısına çıkıyor.
(Feyekûnu lehû nûran) "Kendisine nur olur bu, aydınlatır." Çünkü anlaşılıyor ki, ahirette bazı insanlar, meselâ zalimler karanlıklarda kalacak:
(Ez-zulmü zulümâtün yevmel-kıyâmeh) Kıyamet gününde zulüm karanlıklar şeklinde olacak, zâlimler karanlıkta kalacak. Sonra mü'minler sıratı geçerken, amelleri nur olacak da, "Aman yarı yolda sönüvermesin, bu tehlikeli yolda cehenneme düşmeyelim! (Rabbenâ etmimlenâ nûrenâ) Rabbimiz, nurumuzu tamamla!" diye yalvarıp yakaracaklar mü'minler.
Demek ki ameli nur olacak, etrafı aydınlatacak ışıl ışıl. (Ev kàiden ilel-cenneti) "Yâhut bir başka deyişle, cennete götüren bir kılavuz olacak, sevk edici olacak, sürücü olacak. İinsan sûretinde ona görünecek:
"--Düş peşime, bak ben sana yolu aydınlatıveriyorum, haydi gidelim!" diye, onu cennete götürecek.
Çünkü insanoğlu, bizler, etrafımızdaki olayları kendi alıştığımız, bildiğimiz varlıklar şeklinde algılıyoruz da, Cenâb-ı Hak da bize o şekilde sûretlendiriyor, mücessem şekil olarak karşımıza öyle getiriyor.
Başka bir hadis-i şerifi de hatırlayacaksınız: Kabre giren bir insan, kabirde yalnızlıktan bayağı korkmuşken, "Eyvah, tenha bir yer, ürperiyorum burada, korkuyorum!" derken, o yalnızlıkta bakacak ki, yanında güzel yüzlü, güleç yüzlü, hoş bir insan... Diyecek ki:
"--Bu tenha yerde ben ürkmüşken, çekinmişken, seni görünce sevindim. Sen iyi bir kimseye benziyorsun, sen kimsin?" diyecek.
O zaman o da diyecek ki:
"--Ben senin dünyada okuduğun Tebâreke Sûresi'yim!"
Bakın, demek ki Cenâb-ı Hak okunan sûreye de insan şekli verip öyle gönderebiliyor. Yâni ona öyle gösteriyor, öyle temsil olunuyor.
Cenâb-ı Hak buna kàdir. Meselâ meleklerini mü'minin karşısına çıkartır, bir insan şeklinde... Hatta ashàb-ı kiram Peygamber Efendimiz'le otururken, Cebrâil AS böyle tertemiz elbiseli, ama hiç üzerinde toz, toprak yok, yoldan gelmiş bir kimse gibi değil. Oralı bir kimse de değil, kimse tanımıyor. Hem yabancı, hem de yoldan gelmiş hâli yok... Öyle bir şekilde kalabalığı yara yara, kalabalığın arasından geldi, geldi, Rasûlüllah'ın önüne oturdu, dizini dizine dayadı ve dedi ki:
"--Bana imandan bilgi ver, haber ver! bana İslâm'dan bilgi ver?.." dedi.
Böyle çeşitli sorular sordu. Önce İslâm'ı sordu, sonra imanı sordu, sonra ihsânı sordu, sonra kıyamet alâmetlerini sordu... Peygamber Efendimiz hepsini cevaplandırdı ve o şahıs gitti. Ama Peygamber Efendimiz cevapları verdikçe, o da her seferinde:
"--Doğru söyledin, tamam." dedi.
Sahabe-i kiram diyorlar ki:
"--Allah Allah! Bu yabancı zât, çok güzel giyimli, tatlı bir kimse ama, nasıl bir şahıs ki hem soruyu soruyor, hem de Peygamberimiz gibi bir insana, yâni Allah'ın rasûlüne, Rasûlüllah'a 'İyi, doğru bildin, tamam!' diyor."
"Allah Allah!" diye şaşırdılar hepsi. Bütün sahabe gördüler. Bu tek kişinin gördüğü olay değil, hepsinin gördüğü bir şey. Gidince, dedi ki Peygamber Efendimiz:
"--Bu kimdir, tanıdınız mı, bildiniz mi?"
"--Allah'ın Rasûlü bilir, biz bilemedik." dediler.
Dedi ki:
"--Bu Cebrâil AS'dı. Size dininizi öğretmek için geldi. Soruları sordu, gitti."
Demek ki, Allah Cebrâil AS'a herkesin göreceği bir şekilde insan sûretinde, giyimli bir insan gibi bir sûret verdi, karşısına çıkarttı ve konuşturttu.
Bu, olayların Peygamber Efendimiz'in ruh dünyasından, kendi hayallerinden ibaret olmadığının da önemli bir misâli bu. Çünkü öteki bütün insanlar da gördüler bu sefer. Tanınmayan bir kimse olarak birden geldi. Hem de uzak yoldan gelmiş gibi toz toprak, ter, pas, kir izi de yok. Ondan sonra kalktı gitti, bir daha görünmedi.
Demek ki, Efendimiz'in dışında bir takım olaylar cereyan ediyor. Sadece Peygamber Efendimiz'in ruh dünyasından, hayalinden, --hani öyle düşünebilir imana gelmemiş insanlar-- öyle değil. Demek ki Cebrâil AS var, Cebrâil AS Peygamber Efendimiz'e geliyor. Bazen kimsenin görmediği şekilde geliyor ama, o da Peygamber Efendimiz'in ruh dünyası değil. Dışardan bir varlık olarak, Cebrâil AS olarak geliyor. Bazen de görünecek şekilde geliyor.
Başka melekler de böyle Kur'an-ı Kerim'de var. İbrahim AS'ın evine geldiler, böyle birkaç kişi halinde. Böyle misaller çok, hadis-i şeriflerde geçiyor.
Allah-u Teàlâ Hazretleri melekleri, insanların anlayacağı bir şekil vererek karşılarına getirebiliyor. Amelleri, Kur'an-ı Kerim sûrelerini böyle şekil vererek karşılarına getirebiliyor. Her şeye kàdir olan Mevlâm.
Mü'min böylece cennete sevk olunur. Amelleri tarafından. Amelleri kılavuz olur, nur olur. İnsanı cennete sevkeder. Allah cümlemize sevdiği amelleri işlemeyi nasib eylesin... Sevdiği kul olmayı nasib eylesin... (Ba'sü ba'del-mevti hakkun) Öldükten sonra dirilmek haktır. Bu ikinci dirilmeden, ikinci hayatın başladığı zaman, amellerimizi karşımıza güzel sûrette, güzel kıyafetli bir şekilde getirsin... Bize nur ve kılavuz eylesin... Bizim cennete götürsün lütf u keremiyle... Ne kadar güzel!
(Ve innel-kâfire izâ harace min kabrihî) "Kâfir de artık kıyamet kopmuş, kabrinden kalktığı zaman. (Suvvire lehû amelehû fî sûretin şeyyietin ve şâretin seyyietin) Onun ameli de onun karşısına çirkin suratlı bir insan olarak çıkartılır; pis elbiselerle, çirkin kıyafetli olarak. O zaman o da, (Feyekùlü: Mâ ente) "Sen kimsin yâ, neyin nesisin? (Fevallàhi innî leerâkemrees-sûi) Ben senin kötü bir adam olduğunu anlıyorum, hissediyorum, fena bir adamsın, tehlikeli, korkunç bir insansın sen. Sen kimsin yahu, neyin nesisin?" diye sorar.
Mâ diye soruyor, men diye sormuyor, "Neyin nesisin?" demek yâni. Kişi sorusu değil de, eşyayla ilgili soru. Men olsaydı "Kim?" olurdu; mâ "Ne?" demek. (Mâ ente) "Sen neyin nesisin?" demek yâni. O da der ki: (Feyekùlû ene amelüke) "Sen şimdi beni çirkin çirkin görebiliyorsun, ben senin amelinim, dünyada işlediğin kötülükler işte bu şekilde karşına geliyor. (Feyentaliku bihî) O kâfiri götürür, (hattâ yüdhilehun-nâr) cehenneme tıkıncaya kadar götürür. Kâfir de cehenneme girer .
Tabii kâfir cehenneme girecek, mü'min cennete girecek. Arada başka bir şart, durum var mı. Var! Mü'minlerin günahkârları da, günahları ve hatalarının cezasını çekmek üzere cehenneme atılacaklar. Allah sizi hiç cehenneme atılmadan, azaba giriftar olmadan, ateşlere yanmadan, milyonlarca yıl cehennemde beklemeden, yanıp kara kömür gibi olmadan, doğrudan doğruya cennetine girenlerden eylesin...
Aziz ve muhterem kardeşlerim! Mü'minler var dünyada, kâfirler var. Etrafımıza bakıyoruz, siz de bakıyorsunuz, görüyorsunuz. Yâni mü'minlerin hepsi ille dünyada böyle çok kötü durumda mı?.. Hayır! Mü'minlerin de sağlıklısı var, mü'minlerin de zengini var, mü'minlerin de arabası, evi, barkı olanları var...
Mü'minlerin de çoluk çocuğu, işi gücü, sağlığı afiyeti yerinde olanları var; kâfirlerin de... Mü'minlerin de hastalıklı, dertli olanları var; kâfirlerin de hastalıklısı, dertlisi, sıkıntıda olanı, maddî azap çekeni, harp darp göreni var... İşte Vietnam, işte Güneydoğu Asya, Afrika ülkeleri, işte Güney Amerika... Biliyorsunuz. Yâni mü'minle kâfir arasında dünyada esas itibariyle, "Mü'min olursan çok sıkıntı çekeceksin, kâfir olursan çok tatlı gün geçireceksin!" diye de bir şey yok.
İmtihan dünyasında her insanı Cenâb-ı Hak, zenginlikle, fakirlikle, varlıkla, yoklukla, sağlıkla, hastalıkla imtihan ediyor. Herkesin başına gelebiliyor bu gibi olaylar. Onlara takındığı tavır, onların karşısındaki tepkisi ile, Allah mükâfatlandırıyor veya mükâfatı alamıyor. Yahut da cezaya müstehak duruma düşebiliyor.
Şunu anlatmak, şunu söylemek istiyorum: Cenâb-ı Hakk'ın muamelesi karşısında, mü'minle kâfir arasında insan olarak çok büyük bir fark yok... İkisi de dünyada aynı şeylerle karşılaşıyorlar. O zaman ahiretini mahvetmeye ne lüzum var! Yâni kâfirin ahiretini mahvetmesine ne lüzum var. Mü'min ol, Cenâb-ı Hak dünyada da, ahirette de iyilik versin.
(Rabbenâ âtinâ fid-dünyâ haseneten ve fil-âhireti haseneten, vekınâ azâben-nâr) "Rabbimiz, bize dünyada da iyilik ver, ahirette de iyilik ver, bizi ateşin azabından koru!" Böyle dua edin diye, Cenâb-ı Hak Kur'an-ı Kerim'de kendisi bu duayı bize öğretiyor. "Dünyada da iyilik verilmesini isteyin!" diye tavsiye buyuruyor.
İslâm nedir?.. İslâm hem dünyada, hem ahirette insana saadeti veren bir ilâhî nizamdır. O kadar güzeldir ki; hem dünyada mutlu ediyor, hem ahirette mutlu ediyor. Hem bedenen mutlu ediyor, hem rûhen mutlu ediyor. Her yönden... Hem sıhhî bakımdan mutlu ediyor, hem aklî bakımdan mutlu ediyor. Her yönden İslâm güzel, İslâm'ın ahkâmı güzel...
Ama insanlar nedense küfre sapıyor, helâl nimetler, helâl lezzetler de dünyada pek âlâ, bol bol, yeter miktarda olduğu halde, haram lezzetlere, keyiflere, zevklere kayıp ahiretlerini mahvediyorlar.
Kâfirlik akıllıca bir şey değil mü'min kardeşlerim, sevgili dinleyiciler; veya beni dinleyen herkes olabilir, belki "İslâm hak mı değil mi?" diye düşünen mütereddit insanlar olabilir. Veyahut müslüman anneden babadan doğmuş amma işte aldığı eğitim, görgü, radyo, televizyon, duyduğu sözler, okuduğu yazılar, makaleler dolayısıyla da kafası karışmış insanlar olabilir.
Aziz ve muhterem kardeşlerim, İslâm'ın her şeyi güzel!.. İçki içirtmediği güzel, tesettürü güzel, hırsızlık yaptırtmadığı güzel, rüşveti yasakladığı güzel.
--Hocam sen güzel şeyleri sayıyorsun. Bir de öteki şeyleri say bakalım!..
Cihad da güzel. Oruç da güzel, aç kalmak da güzel... Malından vermek de güzel. Çünkü bunların da öbür tarafından baktığın zaman, çok büyük faydaları var. Her şeyi güzel İslâm'ın...
"--Ver!" dediği zaman vereceksin, verdirtmesi güzel.
"--Verme!" dediği zaman vermeyeceksin, elinde tutması güzel!
Her şeyi güzel ama, insanlar bunu anlayamıyorlar. Anlayanlar var... Yâni ilâhî kitabın okutulduğu, öğretildiği yörelerde, Allah'ın Rasûlünün tebliğâtının anlatıldığı yörelerde, bunları öğrenip ona göre hayatını düzenleyenler var.
Geçen gün, yurtdışında doktora yapan bir talebemle görüştüm, dünyada küreselleşme, globalleşme akımı diye büyük bir akım var. Bu akım radyo ve televizyonlarla bütün dünyaya yayılıyor ve bütün dünyadaki insanları kendi evvelki örf ve adetlerinden koparıp, potada eritip yeni bir global insan tipi ortaya çıkartıyor. Benim talebenin dediğine göre, bunu vahim bir gelişme olarak kiliselerde inceliyorlarmış:
"--Eyvah, bu globalleşme, bu küreselleşme yüzünden bizim de dindaşlarımız gidiyor elden, bize de inananlar azalıyor, bize bağlılar vazgeçiyor, ne yapmamız lâzım?.." diye inceliyorlarmış.
Fakat bu akımın, bu erimenin içinde, herkesin birbirine benzeşmesi, vur patlasın, çal oyansın, zevk, sefa eğlence, maddî, inanca dayalı olmayan bir yaşam tarzının yanısıra; bu hal vicdanları harekete geçirdiğinden, bazı insanlarda da aklı, mantığı, vicdanı dine yönelme ve dine yapışma noktasına getiriyor insanları ve çok güzel dindar oluyorlar. Arkadaş diyor ki:
"Bu yurtdışındaki üniversitelerde bakıyorum birçok genç, etrafındaki çirkef dünyadan iğrendikleri için temiz dünyaya, yâni İslâm'ın güzel dünyasına geliyorlar ve çok kuvvetli İslâmlaşma akımı var.
Onun için, aziz ve sevgili kardeşlerim, İslâm'ın güzelliğini bilin!.. Çirkefleşmeye doğru, yâni insanoğlunun alçalma, hayvânîleşme, şehvetperest olma, inançsız olma, kapkara olma, zift gibi olma durumuna gittiği şu dönemde, İslâm insanı a'lâ-yı illiyyîne çıkartıyor. Kurtarıyor bu uçurumdan, bu çukurdan; yükseklere çıkartıyor, tertemiz yerlere çıkartıyor.
Aman İslâm'a sımsıkı sarılın! Aman çoluk çocuğunuza İslâm'ı güzel öğretin, korkmayın! Kur'an-ı öğretin, korkmayın. Peygamber Efendimiz'in sünnetini öğretin öğretin, Allah'a sığının, korkmayın!..
Çünkü Kur'an'a sarılan gayr-i müslimler müslüman oluyor. Askerlerden, senatörlerden, yazarlardan, siyâsîlerden, elçilerden, konsoloslardan çok kimseler müslüman oluyor... Komünist olarak yetişmiş, müslüman oluyor; hıristiyan olarak yetişmiş, müslüman oluyor veya yahudi olarak yetişmiş müslüman oluyor. Ben bunların isimlerini zaman zaman konuşmalarımda veriyorum.
Kur'an-ı Kerim kendisi, Rabbimizin kelâmı, imanı öğretiyor ve ıslâh ediyor insanı. Bize düşen Kur'an-ı Kerim'i çoluk çocuğumuza, kendimize, hanımımıza, çevremize öğretmek... Onun için Ku'an'a ne kadar hizmet edersek, Kur'an'ın öğrenilmesini, öğretilmesini ne kadar çoğaltır, yaygınlaştırırsak ve güzel öğretirsek; yâni baskılı, yalan, yanlış, eğerek, büğerek, te'vil ederek değil... "Kur'an ne diyor? İlk önce bunu bir anlayım." diyerek öğrenirsek çok kâr ederiz.
Peygamber Efendimiz'in sünnet-i seniyyesini öğrenirsek çok kâr ederiz. Sapasağlam hadis kitapları var. Yâni çok titiz şekilde hazırlanmış, çok büyük alimlerin hazırladığı, cümle cihanın güzelliğini kabul ettiği hadis kitapları var. Diyanet İşleri neşretti. İmam Buhârî'nin Sahîh-i Buhàrî dediğimiz eseri, altı sahih hadis kitabı vs... Bu sahih kitapları lütfen çoluk çocuğunuzla beraber okuyun! Kendiniz, hanımınız, çoluğunuz çocuğunuz okusun!..
Hadis dünyasına, hadisler havasına, alemine girin; girdiğiniz zaman kurtulursunuz. Peygamber Efendimiz'in hadis-i şerifleri Kur'an-ı Kerim'in de en güzel tefsiridir. Kur'an-ı Kerim'in en büyük tefsiri Peygamber Efendimiz'in hadis-i şerifleri külliyatıdır. Başka tefsir aramaya lüzum kalmaz.
Onun için, hem Kur'an'ı okuyun, hem de hadis-i şerifleri okuyun! Çünkü asrımızın bütün küfür cereyanlarına, bütün nefsânî maddî cereyanlarına, şeytànî akımlarına deva Kur'an-ı Kerim'de, Peygamber Efendimiz'in sünnetinde... Yâni İslâm dininde var, aman bunu iyi öğrenin!.. Sapanlar, ayağı kayanlar, uçuruma düşenler, mahvolanlar, imanını kaybedenler, dünya ve ahiretini mahvedenler niçin mahvediyor?.. Kur'an'dan koptuğu için, sünnetten koptuğu için, kendisine yabancılaştığı için, İslâm'dan uzaklaştığı için...
Küfür cereyanlarına kapılıyor, onları çok güzel okuyor. Ta Yunanlıların efsanelerinden, eski filozoflarından hepsini okuyor. Okuduğu zaman bir tad da almıyor, anlamıyor da, ama onları okuyor. Dünya klasikleri, Latin klasikleri, Avrupa klasikleri... bilmem ne, kafası doluyor, tereddütler içinde bunalıp kalıyor.
O Avrupalı insanların çoğu, bakıyoruz hayatının sonunda intihar ediyor. Çünkü sorunları çözemiyor. Bazısı da çözüyor, imana geliyor, koyu bir dindarane hayat yaşıyor... O da mücadeleyi bırakıp mağlub olmak ve teslim olmak tarzında oluyor. Çünkü yanlış bir inanca giriyor, haça puta tapıyor.
O bakımdan İslâm'a sımsıkı sarılın, kurutuluş İslâm'da, aziz ve sevgili izleyiciler ve dinleyiciler!..
b. Allah İçin Birbirini Sevenler
Gelelim, bugünümüzün ikinci hadis-i şerifine. Peygamber SAS Hazretleri buyurmuş ki:
RE. 107/4 (İnnel-mütehàbbîne fillâhi fî zılli arşillâhi yevme lâ zılle illâ zılluh, yefzeun-nâsü ve lâ yefzeûn, ve yehàfun-nâsü ve lâ yehàfûn.)
Muaz RA'dan Taberânî rivayet etmiş. Bu konuda pek çok hadis-i şerifler var. Onlardan müjdeli bir tanesi. Buyuruyor ki Peygamber Efendimiz:
(İnnel-mütehàbbîne fillâh) "Birbirlerini Allah için seven mü'minler..." Bu sevgi kadınla erkek arasındaki cinsel temâyül değil. Mü'min mü'mini mü'min olduğundan, iman kardeşliğinden, Kur'an kardeşliğinden, İslâm kardoeşliğinden dolayı seviyor. Mü'minin mü'mini sevmesi, birbirleriyle ahbab olması... Birisi Kars'ta, birisi Edirne'de; birisi Sinop'ta, birisi Adana'da; ama askerlikte tanışıyorlar, hacda tanışıyorlar, mektepte tanışıyorlar, muhabbet ediyorlar. İkisi de namazlı, niyazlı, müslüman, namuslu, helâl kazanmayı, helâlden yemeyi, çirkin işlere bulaşmamayı düşünen insanlar, birbirlerini Allah yolunda seviyorlar. Mü'minlerin kardeş olduğunu Allah Kur'an-ı Kerim'de söylemiş diye seviyorlar.
İşte böyle birbirini din kardeşi olarak sevmek, arkadaşını Allah için sevmek, ahiret için sevmek... Bu çok önemli. Böyle insanları Allah çok büyük mükâfâtla mükâfâtlandıracak. Her zaman buna dair hadis-i şerifler geliyor karşımıza, bu da onlardan bir tanesi... İşin sadece bir safhasını gösterecek, sonucuna doğru olan bir safhasını anlatacak bir hadis-i şerif.
Size tavsiye ederim ey mü'minler, ey müslümanlar! Birbirlerinizi candan sevin, candan yardımlaşın, candan kardeşlik edin! Çünkü, Allah için birbirleriyle muhabbet edenler, ahiret kardeşi olanlar, ahiret yolunda birbirlerine dost olanların mükâfâtı çok büyük.İşte buyuruyor ki:
(Fî zılli arşillâhi yevme lâ zılle illâ zılluh) "Arş-ı A'lânın gölgesinden başka gölgenin olmadığı günde, bu birbirini Allah için sevenler Arş'ın gölgesinde olacaklar."
Arş-ı A'zam, Cenâb-ı Hakk'ın Arşı, Arşullah çok büyük bir yaratık... Onun altı da gölge ve çok safâlı bir gölge... Mahşer halkı meydanda, güneş tepelerine yaklaştırılmış, terlere batmışlar, ter toprağa işlemiş. Kimisinin topuğuna, kimisinin dizine, kimisinin göbeğine, kimisinin boynuna, kulağı hizasına, ağzının hizasına gelmiş... Terler içinde yüzüyorlar, çırpınıyorlar, sıcaktan patlayacak gibi, hesabı bekliyorlar.
Daha azab değil, cehennem değil bu, sadece mahkeme-i kübrâ olacak, hesaba çekilecekler, cennetlik mi cehennemlik mi olacakları kararlaştırılacak... Öyle korkulu bir gün. O günde güneşin altında bekliyorlar.
Şimdi tabii Türkiye'deki kardeşlerim kış mevsimindeler, havalar soğuk... Ama Avustralya'daki kardeşlerimiz sıcaktan nereye sığınacaklarını şaşırıyorlar. Çok sıcak, bazı yerlerde 40 derece, 45 derece sıcaklıklar oluyor. Bayağı insanı eritecek gibi bunaltıcı sıcaklıklar oluyor. Dünyanın öbür tarafında da, meselâ Sibirya'da soğuktan insanların ayakları, elleri donuyor. Hastanelerde kan revan içinde, elleri ayakları sarılmış, donmuş insanlar... Sonunda elleri ayakları kesilecek.
Öyle soğuk, böyle sıcak, dünya böyle... Tabii, cehennemde de soğuklar, sıcaklar var. Ama daha cehenneme gitmeden, mahşer yerinde güneş tepelerine yaklaştırılmış, güneşin altında beklemek çok zor bir şey...
Orada sadakaları, zekâtları mü'minlere gölge edecek. Ama özel meziyetleri olan, Allah'ın özel ikramına mazhar olacak kullarvar. Onlar Arş-ı A'lâ'nın gölgesi altında gölgelenecekler. Bir kere Arş-ı A'lâ yüksek; o kadar yüksek ki, Arş'ın gölgesinde olanlar, mahşer halkına, yukarıdan aşağıya, yıldızların dünyaya baktığı gibi bakacaklar. Yerdekilerle yıldızdakiler arasındaki fark gibi fark olacak.
İşte onlardan, Arş'ın gölgesinde gölgelenen insan topluluklarından birisi de, birbirlerini Allah için seven insanlar. Onun için, birbirinizi lütfen şu maddî dünya için, küçük hesaplarla veya maddî sebeplerle, paraydı, puldu, borçtu, alacaktı, mirastı ve sâireydi diye; veya komşulukta, "İşte o bizim bahçemize çöp attı da... Onun ağacı benim bahçeme geldi gölge yaptı da... Onun çocuğu bizim çocuğa çelme taktı da, o buna bir yumruk attı da... Top oynarken bizim camı kırdı da..." filân diye kırmayın, darılmayın! Değmez. Birbirinizle Allah'ın seveceği tarzda güzel kardeşlik edin!
Böyle yaparsanız, Cenâb-ı Hak sizi Arş'ın gölgesinde gölgelendirecek, özel muamele yapacak. Sıradan müslümanlar, özel muameleye mazhar olamayanlar aşağıda güneşin altında bekleyecekler. Onlara sadakaları, zekâtları gölge yapacak ama, yine de aşağıdalar, yine de terler içindeler... Arş'ın gölgesinde gölgelenenler çok yüksek insanlar. Onun için birbirinizi Allah için sevin, Allah için birbirini sevenler sınıfına girmeğe çalışın!..
"Allah için birbirini sevenler, Arş-ı A'zam'ın gölgesinde gölgelenecekler. (Yevme lâ zılle illâ zılluhû) Allah'ın Arş'ının gölgesinden başka bir gölgenin olmadığı günde..." Sadakaların, zekâtların gölge yapması var; başka...
Sonra, (Yefzeun-nâsü) "İnsanlar dehşette kalırlar, telaş içinde, korku içinde kalırlar." Korkunç bir heyecan, kalbleri güp güp atıyor. Sıraları gelince hesaba çekilecekler; bakalım cennete mi gidecekler, cehenneme mi gidecekler?.. Durumu bilmiyorlar, sonucun nasıl tecelli edeceğini bilmiyorlar. Çünkü tartı var, hesap var, sevaplar günahlar tartılacak. (Ve lâ yefzeûn) "İnsanlar böyle korku içindeyken, bunlar dehşette, korkuda, heyecanda değil." Allah Allah, millet aşağıda ne kadar telaş içinde; bunlar Arş'ın gölgesinde, hiç telaşsız, korkusuz, sâkin, huzur içindeler.
(Ve yehàfün-nâs) "İnsanlar korkuyorlar. 'Acaba cehenneme atılır mıyım? Acaba Cenâb-ı Hak beni kahrına gazabına mı uğratır?' diye korkuyorlar."
O mahkeme-i kübrâ zorlu bir gün, Peygamberlerin dahi korkuları olacak. Kimsenin kendisine güvenemediği bir zaman. Kardeşin kardeşten kaçtığı, karının kocadan kaçtığı, evlâdın babadan, anadan kaçtığı, karı kocanın birbirinden kaçtığı, firar ettiği bir gün.
(Yevme yefirrül-mer'ü min ahîh. Ve ümmihî ve ebîh. Ve sàhibetihî ve benîh. Liküimriin minhüm yevme izin şe'nün yuğnîh.) [O gün kişi kardeşinden, annesinden ve babasından, hanımından ve çocuklarından kaçar. O gün herkesin kendine yetip artacak bir derdi vardır.] (Abese: 34-37)
Bu ayet-i kerimeyi de size sık sık hatırlatıyorum. Herkes birbirinden kaçacak, çünkü akrabalık bağları kalmayacak, herkes birbirinden hakkını istemeğe gelecek. Ancak müttakîler müstesnâ... Müttakîler de yine, birbirini Allah için sevenler oluyorlar.
Allah için sevenlerden olursanız, kurtulursunuz.
--Neye dayanarak söylüyorsun?..
--Hadis-i şeriflere dayanarak söylüyorum.
Onun için, Allah için birbini seven, din kardeşi olan, ahiret kardeşi olan, takvâ ehli olan insanlar haline gelmeğe çalışın! Başka bir çıkar yol yok... Onun için o yola girin, cennet yoluna girin, takvâ yoluna girin, nefsi terbiye yoluna girin; insanda aşkullahı, muhabbetullahı uyandıracak yola girin, o eğitimi alın! Başka kurtuluş yok, aziz ve sevgili izleyiciler ve dinleyiciler!..
c. Hastalığın Mü'mine Faydası
Üçüncü hadis-i şerifi okuyorum. Peygamber Efendimiz buyurmuş ki:
RE. 107/2 (İnnel-mü'mine izâ esàbehüs-sekamü sümme a'fâhullàhu minhü kâne keffâreten limâ madà min zünûbihî, ve mev'izaten lehû fîmâ yestakbil. Ve innel-münâfika izâ marida sümme u'fiye, kâne kel-baîri akale ehlühû sümme erselûhü, felem yedri lime akalûhü ve lem yedri lime erselûh.)
Amir RA'dan rivayet edilmiş. Peygamber Efendimiz buyuruyor ki:
(İnnel-mü'mine izâ esàbehüs-sekamü) "Muhakkak ki mü'min kul, hastalık isabet etti de hastalandı mı..." Hastalanıyor insan, ateşlere düşüyor, cayır cayır yanıyor, yatağa yatıyor. Doktorlar geliyor, ilaçlar vs. Hastalık kolay bir şey değil. Allah afiyet versin...
(Sümme a'fâhullàhu minhü) "Sonra Allah da onu o hastalıktan kurtardı mı..." Yara olabilir, büyük bir yara açılır, aylarca devam eder. Midesinde ülser olur, kanama olur... Allah korusun, verem olur... vs.
"Mü'min kul hastalandı da, sonra Allah onu afiyete erdirdi mi, (kâne keffâreten limâ madà min zünûbihî) o hastalıktan önceki zamana kadar işlemiş olduğu bütün günahlara, bu geçirdiği şiddetli hastalık kefâret olur. Günahları silinir, onları affeder Allah... Hastalandı, ızdırab çekti, sabretti, kaderine razı oldu, şikâyette bulunmadı, isyan etmedi; onun için Allah onu günahlardan çıkartır, anasından doğduğu günkü gibi tertemiz olur. Başka hadis-i şeriflerde bu ifadeyle geçtiği için, naklen söylüyorum. Hastalıktan kurtulduğu zaman, bir bebek kadar mâsum hale gelir.
Başka ne olur?.. (Ve mev'izaten lehû fîmâ yestakbil) "Geçmiş günahları siliniyor, bir de bu hastalığı ona gelecek ömrü için, hastalıktan sonraki ömrü için bir öğüt, nasihat olur."
"--Haa, hastalık var... Bu sefer iyi oldum ama, bir dahaki sefere belki iyi olmam da, vefat ederim. Aman ayağımı denk alayım, Cenâb-ı Hakk'a daha güzel kulluk edeyim! Aman haramlara, günahlara yanaşmamaya, bulaşmamaya çok dikkat edeyim, takvâ ehli olayım!" diye, bu hastalık ona bir de öğütçü olur, vaiz olur.
Demek ki hastalanınca, müslümana böyle çeşitli yönlerden faydalar oluyor, hastalıktan istifadesi oluyor. Bu mü'minin durumu.
Buna mukàbil, (Ve innel-münâfika izâ marida) "Münafık hastalandığı zaman..." Münafık ne demek?.. İyi gibi görünüyor, içi pis, kafası yamuk, kalbi yamuk, niyeti bozuk... Hem mürâîlik yapıyor, dışa kendisini iyi göstermeğe çalışıyor, hem de kalbinden yamuk olduğundan, içinde fitne fesat olduğundan, kötü işler yapıyor.
"Münafık da hastalandığı zaman, (sümme u'fiye) sonra da kendisine afiyet verildiği zaman, (kâne kel-baîri) deve gibidir. Anlamaz bu hastalıktan; ne ibret alır, ne istifade eder. Deve gibidir.
Nasıl bir deve gibidir?.. (Akale ehlühû sümme erselûhü) "Sahibi bağlamış, sonra da bağını çözmüş, salıvermiş deveyi... (Felem yedri lime akalûhü ve lem yedri lime erselûhû) Bağladıkları zaman neden bağladıklarının farkında değil, salıverdikleri zaman niçin salıverildiğinin farkında değil. Böyle bir deve gibi yaşar münafık.
Yatırsalar, deve yatırılmıyor. Çöktürseler, kalkamasın diye ayağını bağlıyorlar, kalkamıyor. Çektiriyorlar, öyle kurban ediyorlar. Otursalar oturur, sonunda ne olacağını bilmez. Vaz geçseler, çözseler neden çözdüklerini bilmez.
İnsan deve mi?.. İnsan öyle mi olmalı?.. İnsan yaradanını bilmeli, Rabbinin emrine uygun hareket etmeğe gayret etmeli!.. Maalesef öyle olmuyor, gafletle ömür geçiriyorlar. Ondan sonra bir zaman geliyor, ömür bitiyor; Allah-u Teàlâ Hazretleri, "Gel bakalım, vâden yetti!" diye çekip alıyor. Ahirette de iş işten geçmiş oluyor.
Allah gaflete düşürmesin, ömrü zâyî ettirmesin, boşa geçirtmesin, yanlış yollarda çürüttürmesin... Rızasını kazanmayı nasib etsin...
Hayatta karşılaştığınız her olay birer imtihandır. İmtihanı başarıyla geçirmeğe dikkat edin! sabredilecek hallerde sabredin, şükredilecek hallerde şükredin!.. Rızâ-yı Bârî'yi kazanıp huzuruna sevdiği kul olarak varmaya dikkat edin!..
Aziz ve sevgili dinleyiciler, esselâmü aleyküm ve rahmetullàhi ve berekâtühû!..
26. 01. 2001 - AVUSTRALYA